Ballongfest
Aktivitet
Til denne aktiviteten treng du ballongar og tusjar. Bruk tusjen og skriv prikkar eller talsymbol på oppblåste ballongar. På første ballong skriv du til dømes talsymbolet 1, på den neste to prikkar, på den neste talsymbolet 3 osb. Involver barna medan du skriv prikka og talsymbola. Du kan gjerne tilpasse slik at fleire ballongar har same talet på prikkar eller same talsymbol. Still spørsmål som:
- Kva tal blir det neste?
Kan de klappe/trampe så mange gonger? - Skriv dette talsymbolet i lufta framfor dykk.
Kva legg de merke til? - Kan de vise meg like mange fingrar som det er prikkar her?
Kven er så mange år? - Kan de gå like mange steg framover som det er prikkar?
Og så like mange steg bakover? Kvar kjem de då? - Er det nokon ballongar som høyrer saman?
Kvifor synest du det?
Legg ballongane i ei stor kasse, i ein rokkering, på eit teppe, eller noko anna som samlar dei. La barna få velje seg ein ballong etter tur. Når alle barna er klare med kvar sin ballong kan de gjøre følgjande aktivitetar:
1. Barna skal vippe ballongen med hendene eller føtene opp i lufta det talet på gonger som står på ballongen. De kan saman telje vipp frå 1 og oppover, og etterpå frå talet på ballongen og nedover. Tel høgt og tel lågt, tel annakvart tal, tel medan de går, tel medan de står i ro eller tel inni dykk. La barna velje seg ein ny ballong fleire gonger og gjenta aktiviteten.
2. Barna skal kaste ballongen så høgt i lufta som dei kan, og klappe det talet som står på ballongen før dei tek imot ballongen igjen. Utfordre barna til å telje høgt samtidig som dei klappar, trampe talet eller få barna til å finne på rørsler dei kan gjere medan ballongen er i lufta. La barna velje seg ein ny ballong fleire gonger og gjenta aktiviteten.
Du kan støtte problemløysingsprosessen til barna ved å stille spørsmål som:
- Kva ballong bør du velje for å rekke å klappe likt tal?
- Kva rørsle bør du gjere?
- Kva kan du gjere for å få betre tid til å gjere rørsla di? (slå hardare, sleppe frå ein høg stad, blåse på han, få hjelp av eit anna barn).
3. Samle ballongane tilbake på plass. La barna velje seg ein ballong og utfordre dei til å stille seg etter kvarandre med tala i stigande rekkjefølgje. For å gjere aktiviteten meir utfordrande kan barna få beskjed om å ikkje snakke saman. Gjer aktiviteten fleire gonger og oppmuntre barna til å velje seg ein ny ballong kvar gong.
4. Kvart barn skal finne på eit sjølvvalt “taltriks” dei gjer med ballongen. Dette kan til dømes vere å vippe ballongen annankvar gong med hovudet og hendene, å gå eit steg framover for kvart vipp, å vippe tjue gonger, telje nedover frå talet på ballongen, setje same to siffer til eit stort tal osb. Gi barna god tid til å finne på trikset sitt.
Når alle barna har funne eit triks kan dei få vise éin etter éin. Snakk om trikset og bruk omgrep som omhandlar talet på aktivt. Etter at de har studert trikset og snakka om det saman, skal dei andre barna prøve å herme etter trikset.
Lærarrettleiing
Kvifor jobbe med denne aktiviteten?
I denne aktiviteten får barna høvet til å gjere matematiske erfaringar ved å vere i rørsle med ballongar. Dei møter teljing i ulike variantar, talsymbol og tal. Barna møter telleramsen både framover og bakover, og dessutan at dei får varierte erfaringar med tal. Barna er ofte vant til å telje “alt” dei har framfor seg og stoppe på den siste dei tel. I denne aktiviteten må barna til dømes telje fem vipp, og må då stoppe på rett stad i telleramsen. Det er ikkje alltid like lett. I tillegg kjem tala ofte med noko ujamn avstand, noko som gjer at det å telje blir ytterlegare utfordrande for barna. Barna får erfaring med å kople dei ulike talsymbola opp mot den mengda dei representerer. Barna møter mange ulike talet på prikkar og talsymbol, og dei får telje igjen og igjen. Denne aktiviteten gir barna erfaring med telleramsen, mengdeforståinga (kardinalitet), plasseringa av tala i telleramsen (ordinaliteten), teljing (parkopling) og talsymbol.
Rammeplanmål
Gjennom arbeid med tal, rom og form skal barnehagen bidra til at barna
- leikar og eksperimenterer med tal, mengd og teljing og får erfaring med ulike måtar å uttrykkje dette på
Ressursen er utviklet av Matematikksenteret